Anasayfa
Unix işletim Sistemine Giriş
1960lı yıllarda kullanılan bilgisayarlar, ancak Sıralı iş Düzeninde çalışabilmekteydi. (Batch Processing). Bir diğer deyişle, kullanıcılar ve programcılar, bilgisayarda yapmak istedikleri işle ilgili komut ve/veya programları bilgisayarın operatörüne teslim ederler ve sıranın kendi işlerinin yapılmasına gelmesini beklerlerdi. Bu sıra artık onbeş dakikada mı yoksa üç günde mi gelir, bilinmezdi. Bu yıllarda, üç önemli kuruluş (AT&T, MIT Üniversitesi ve General Electric) bir arada yürüttükleri bir projeyle ilk Zaman Paylaşımlı işletim Sistemi üzerinde çalışmaya başladı.
1960 lı yıllarda kullanılan bilgisayarlar, ancak Sıralı iş Düzeni nde çalışabilmekteydi. (Batch Processing). Bir diğer deyişle, kullanıcılar ve programcılar, bilgisayarda yapmak istedikleri işle ilgili komut ve/veya programları bilgisayarın operatörüne teslim ederler ve sıranın kendi işlerinin yapılmasına gelmesini beklerlerdi. Bu sıra artık onbeş dakikada mı yoksa üç günde mi gelir, bilinmezdi.
Bu yıllarda, üç önemli kuruluş (AT&T, MIT Üniversitesi ve General Electric) bir arada yürüttükleri bir projeyle ilk Zaman Paylaşımlı işletim Sistemi üzerinde çalışmaya başladılar. Proje, bir bilgisayarın bir anda birden fazla kullanıcıya hizmet etmesini sağlayan; kullanıcıların bilgisayar programında olup bitenleri
izleyebileceği ve programlarla etkileşimli (interactive) olarak çalışabilecekleri bir ortam yaratmaya yönelikti. Çalışmalar sonunda MULTICS işletim sistemi ortaya çıktı (MULTiplexed Information and Computing System). Her şey akademik olarak çok iyiydi; fakat, MULTICS yazılımı, o zamanki bilgisayarlar için biraz büyük ve hantal kalıyordu. MULTICS ekibiyle birlikte çalışan ve uzay araştırmalarında kullanılan benzetim (simulasyon) yazılımları üretmekte olan Ken Thompson hayatından pek memnun değildi. Proje arkadaşları, onun üzerinde çalıştığı programların sistem
kaynaklarını çok zorladığından sürekli şikayet ediyorlardı. Bu yüzden, Thompson, sadece başkalarının bilgisayarı kullanmadığı zamanlarda çalışabiliyordu. Bu böyle devam edemezdi. Thompson, çalışmalarını kendisine ait olan eski ve küçük bir DEC PDP-7 bilgisayarında tamamlamaya karar verdi.
Ama bu bilgisayarın işletim sistemi de gereksinimlerini karşılamıyordu; bu yüzden kendi istekleri ve gereksinimleri doğrultusunda bir işletim sistemi geliştirmeye koyuldu. MULTICS in yararlı bulduğu ve beğendiği özelliklerinin tümünü kullandı. Hatta, o kadar ki, UNIX isminin MULTICS den esinlenildiği; önce UNICS olarak konulduğu, sonradan UNIX e dönüştürüldüğü Brian Kernighan (C Programlama dillini ve UNIX i yaratan ekibin önemli isimlerinden)
tarafından anlatılmaktadır.
1970 yılında UNIX işletim sisteminin ilk sürümü DEC PDP-7 modeli bir bilgisayarda tamamlanmıştı. işletim sistemi, programcılar için yararlı olacak şekilde tasarımlanmış ve özellikle metin işleme yetenekleri (text processing) oldukça gelişmişti. 1971 yılında Bell Labs şirketi UNIX işletim sistemini, yeni metin işleme sistemlerinde kullanılacak standart olarak kabul etti. 1972 Haziran ayında gelindiğinde, artık dünyada 10 kadar bilgisayar UNIX işletim
sistemi ile çalışmaktaydı. Bu arada, Dennis Ritchie ve Brian Kernighan, C programlama dili üzerindeki çalışmalarını büyük ölçüde tamamlamışlardı. 1973 yılında, UNIX işletim sistemi, C programlama diliyle baştan yazıldı. Böylece bilgisayar tarihinin yüksek seviyeli bir dil ile yazılmış olan ve donanımdan bağımsız ilk işletim sistemi ortaya çıkmış oldu. 1974 yılından başlayarak, AT&T şirketi, bu yeni işletim sistemininin kaynak programlarını, başta Columbia Üniversitesi olmak üzere bir çok üniversite ve
yüksek okula ÜCRETSiZ olarak dağıttı. UNIX işletim sisteminin önlenemez yükselişi başlamıştı (aslında önlemek isteyen olduğunu da sanmıyorum). 1975 yılına gelindiğinde, AT&T, UNIX Sürüm 6 yı kullanmaktaydı ve artık UNIX kullanmak isteyenler, küçük de olsa bir lisans ücreti ödemek zorundaydılar. UNIX, standart bir C kütüphanesi ile birlikte dağıtılmaya başlandı. Böylece; C dili, UNIX işletim sistemi için yazılım geliştirmek isteyenlerin öğrenmesi gereken bir dil olarak yaygınlaştı. 1977 yılında, Berkeley Üniversitesi, UNIX üzerindeki birikimlerini ilgilenenlere 1BSD : 1st Berkeley Software Distribution adlı bir ürün olarak dağıtmaya başladı. 1978 yılında Bill Joy ve Özalp Babaoğlu (University of California-Berkeley de
yüksek lisans öğrencisi) UNIX işletim sistemine sanal bellek özelliğini eklediler (virtual memory). Artık UNIX tam bir işletim sistemi olmuştu. (Ref: Unix Administration Guide for System V, Rebecca Thomas, ISBN 0-13-942889-5).
1979 yılında, AT&T yedinci sürümü piyasaya çıkardı. UNIX in yaratıcılarından Ken Thompson un Berkeley Üniversitesi nde ders vermeye başlamasıyla AT&T ve Berkeley ekipleri UNIX i hızla geliştirmeye başladılar. Sonunda, ABD Savunma Bakanlığı na bağlı DARPA (Defence Advanced Research Projects Agency : ileri Savunma Araştırma Projeleri) bölümü, UNIX için bir bütçe ayırmaya karar verdi. 1979 da UNIX artık iyice yaygınlaşmıştı. Üniversite yıllarında UNIX öğrenen, kullanan ve beğenen öğrenciler UNIX i sanayiye taşımaya ve donanım üreticileri, tasarım aşamalarında UNIX işletim sistemini de göz önünde bulundurma zorunluluğunu hissetmeye başladılar.
1980 yılı sonunda, büyük bilgisayar üreticilerinin hepsi, hiç değilse bazı modellerinde, UNIX kullanmaya başladılar.
Günümüzde (1995) Hewlett-Packard, DEC (Digital Equipment Corporation), IBM, Unisys, Cray Research, SONY, Motorola, NCR, SUN Microsystems gibi devler, UNIX işletim Sistemi ni standart olarak desteklemektedir. Kişisel bilgisayarın devi Microsoft un ve Santa Cruz Oprerations un (SCO) UNIX i PC dünyasına taşımasıyla da yayılım tamamlanmış oldu. Bugün, UNIX kullanılan bilgisayar sayısı tam olarak bilinmemekle birlikte, bu sayının milyonlarla ifade edileceği kesindir.
1960lı yıllarda kullanılan bilgisayarlar, ancak Sıralı iş Düzeninde çalışabilmekteydi. (Batch Processing). Bir diğer deyişle, kullanıcılar ve programcılar, bilgisayarda yapmak istedikleri işle ilgili komut ve/veya programları bilgisayarın operatörüne teslim ederler ve sıranın kendi işlerinin yapılmasına gelmesini beklerlerdi. Bu sıra artık onbeş dakikada mı yoksa üç günde mi gelir, bilinmezdi. Bu yıllarda, üç önemli kuruluş (AT&T, MIT Üniversitesi ve General Electric) bir arada yürüttükleri bir projeyle ilk Zaman Paylaşımlı işletim Sistemi üzerinde çalışmaya başladı.
1960 lı yıllarda kullanılan bilgisayarlar, ancak Sıralı iş Düzeni nde çalışabilmekteydi. (Batch Processing). Bir diğer deyişle, kullanıcılar ve programcılar, bilgisayarda yapmak istedikleri işle ilgili komut ve/veya programları bilgisayarın operatörüne teslim ederler ve sıranın kendi işlerinin yapılmasına gelmesini beklerlerdi. Bu sıra artık onbeş dakikada mı yoksa üç günde mi gelir, bilinmezdi.
Bu yıllarda, üç önemli kuruluş (AT&T, MIT Üniversitesi ve General Electric) bir arada yürüttükleri bir projeyle ilk Zaman Paylaşımlı işletim Sistemi üzerinde çalışmaya başladılar. Proje, bir bilgisayarın bir anda birden fazla kullanıcıya hizmet etmesini sağlayan; kullanıcıların bilgisayar programında olup bitenleri
izleyebileceği ve programlarla etkileşimli (interactive) olarak çalışabilecekleri bir ortam yaratmaya yönelikti. Çalışmalar sonunda MULTICS işletim sistemi ortaya çıktı (MULTiplexed Information and Computing System). Her şey akademik olarak çok iyiydi; fakat, MULTICS yazılımı, o zamanki bilgisayarlar için biraz büyük ve hantal kalıyordu. MULTICS ekibiyle birlikte çalışan ve uzay araştırmalarında kullanılan benzetim (simulasyon) yazılımları üretmekte olan Ken Thompson hayatından pek memnun değildi. Proje arkadaşları, onun üzerinde çalıştığı programların sistem
kaynaklarını çok zorladığından sürekli şikayet ediyorlardı. Bu yüzden, Thompson, sadece başkalarının bilgisayarı kullanmadığı zamanlarda çalışabiliyordu. Bu böyle devam edemezdi. Thompson, çalışmalarını kendisine ait olan eski ve küçük bir DEC PDP-7 bilgisayarında tamamlamaya karar verdi.
Ama bu bilgisayarın işletim sistemi de gereksinimlerini karşılamıyordu; bu yüzden kendi istekleri ve gereksinimleri doğrultusunda bir işletim sistemi geliştirmeye koyuldu. MULTICS in yararlı bulduğu ve beğendiği özelliklerinin tümünü kullandı. Hatta, o kadar ki, UNIX isminin MULTICS den esinlenildiği; önce UNICS olarak konulduğu, sonradan UNIX e dönüştürüldüğü Brian Kernighan (C Programlama dillini ve UNIX i yaratan ekibin önemli isimlerinden)
tarafından anlatılmaktadır.
1970 yılında UNIX işletim sisteminin ilk sürümü DEC PDP-7 modeli bir bilgisayarda tamamlanmıştı. işletim sistemi, programcılar için yararlı olacak şekilde tasarımlanmış ve özellikle metin işleme yetenekleri (text processing) oldukça gelişmişti. 1971 yılında Bell Labs şirketi UNIX işletim sistemini, yeni metin işleme sistemlerinde kullanılacak standart olarak kabul etti. 1972 Haziran ayında gelindiğinde, artık dünyada 10 kadar bilgisayar UNIX işletim
sistemi ile çalışmaktaydı. Bu arada, Dennis Ritchie ve Brian Kernighan, C programlama dili üzerindeki çalışmalarını büyük ölçüde tamamlamışlardı. 1973 yılında, UNIX işletim sistemi, C programlama diliyle baştan yazıldı. Böylece bilgisayar tarihinin yüksek seviyeli bir dil ile yazılmış olan ve donanımdan bağımsız ilk işletim sistemi ortaya çıkmış oldu. 1974 yılından başlayarak, AT&T şirketi, bu yeni işletim sistemininin kaynak programlarını, başta Columbia Üniversitesi olmak üzere bir çok üniversite ve
yüksek okula ÜCRETSiZ olarak dağıttı. UNIX işletim sisteminin önlenemez yükselişi başlamıştı (aslında önlemek isteyen olduğunu da sanmıyorum). 1975 yılına gelindiğinde, AT&T, UNIX Sürüm 6 yı kullanmaktaydı ve artık UNIX kullanmak isteyenler, küçük de olsa bir lisans ücreti ödemek zorundaydılar. UNIX, standart bir C kütüphanesi ile birlikte dağıtılmaya başlandı. Böylece; C dili, UNIX işletim sistemi için yazılım geliştirmek isteyenlerin öğrenmesi gereken bir dil olarak yaygınlaştı. 1977 yılında, Berkeley Üniversitesi, UNIX üzerindeki birikimlerini ilgilenenlere 1BSD : 1st Berkeley Software Distribution adlı bir ürün olarak dağıtmaya başladı. 1978 yılında Bill Joy ve Özalp Babaoğlu (University of California-Berkeley de
yüksek lisans öğrencisi) UNIX işletim sistemine sanal bellek özelliğini eklediler (virtual memory). Artık UNIX tam bir işletim sistemi olmuştu. (Ref: Unix Administration Guide for System V, Rebecca Thomas, ISBN 0-13-942889-5).
1979 yılında, AT&T yedinci sürümü piyasaya çıkardı. UNIX in yaratıcılarından Ken Thompson un Berkeley Üniversitesi nde ders vermeye başlamasıyla AT&T ve Berkeley ekipleri UNIX i hızla geliştirmeye başladılar. Sonunda, ABD Savunma Bakanlığı na bağlı DARPA (Defence Advanced Research Projects Agency : ileri Savunma Araştırma Projeleri) bölümü, UNIX için bir bütçe ayırmaya karar verdi. 1979 da UNIX artık iyice yaygınlaşmıştı. Üniversite yıllarında UNIX öğrenen, kullanan ve beğenen öğrenciler UNIX i sanayiye taşımaya ve donanım üreticileri, tasarım aşamalarında UNIX işletim sistemini de göz önünde bulundurma zorunluluğunu hissetmeye başladılar.
1980 yılı sonunda, büyük bilgisayar üreticilerinin hepsi, hiç değilse bazı modellerinde, UNIX kullanmaya başladılar.
Günümüzde (1995) Hewlett-Packard, DEC (Digital Equipment Corporation), IBM, Unisys, Cray Research, SONY, Motorola, NCR, SUN Microsystems gibi devler, UNIX işletim Sistemi ni standart olarak desteklemektedir. Kişisel bilgisayarın devi Microsoft un ve Santa Cruz Oprerations un (SCO) UNIX i PC dünyasına taşımasıyla da yayılım tamamlanmış oldu. Bugün, UNIX kullanılan bilgisayar sayısı tam olarak bilinmemekle birlikte, bu sayının milyonlarla ifade edileceği kesindir.
