Anasayfa
M. Kemal ATATÜRK
Görev Süresi: 29 Ekim 1923 - 10 Kasım 1938
1881
yılında, Osmanlı İmparatorluğu’nun bir ili olan Selanik’te doğdu.
Babası Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde Hanım’dır. Babasını küçük yaşta
kaybettikten sonra ilkokulu Selanik’te Şemsi Efendi Mektebi’nde okudu.
Öğrenimini Selanik Askerî Rüştiyesi ve Manastır Askeri İdadisi’nde
sürdürdü. 1899’da girdiği İstanbul Harbiye Mektebi’ni 1902 yılında
piyade teğmeni rütbesiyle, Harp Akademisi’ni de 1905’te kurmay yüzbaşı
olarak bitirdi.
Mustafa Kemal
1905 yılında Şam’da 5. Ordu’da, 1907’de Makedonya’daki 3. Ordu’da
görevlendirildi. Manastır ve Selanik’te görevli iken 1909’da
İstanbul’daki (31 Mart Vak’ası) ayaklanmayı bastıran Hareket Ordusu’nda
görev yaptı. Arnavutluk isyanını bastırma harekâtına katıldı. 1911’de
İtalya’nın Trablusgarp’a asker çıkarması üzerine Tobruk’a gönderildi.
Tobruk ve Derne’de Türk Kuvvetlerini başarı ile yönettikten sonra
binbaşı rütbesiyle 1912–1913 yıllarında Balkan Savaşı’na katıldı;
Edirne’yi Bulgaristan’dan geri alan kolorduda görev yaptı. 1913–1915
yıllarında Sofya’da ataşe olarak bulundu. Birinci Dünya Savaşı’nda,
1915’te, 19. Tümen Komutanı olarak Çanakkale Savaşı’na katıldı.
Gelibolu’da düşman saldırılarını başarı ile durdurdu; “Anafartalar
Kahramanı” olarak ün kazandı.
1916’da
Doğu Cephesi’ne Kolordu Komutanı olarak atandı ve generalliğe
yükseltildi. Rus saldırılarını durduran Mustafa Kemal, Bingöl ve Muş’u
düşmandan geri aldı. 1917’de Filistin ve Suriye’de görevli 7. Ordu
Komutanlığı’na atandı. Aynı yıl Veliaht Vahdettin ile Almanya’ya gitti.
Alman
Genel Karargâhı ve Alman savaş cephelerinde incelemeler yaptı. 1918’de
yeniden görevlendirildiği Suriye cephesinde 7. Ordu Komutanı iken,
Birinci Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle imzalanan Mondros Ateşkes
Antlaşması’ndan sonra İstanbul’a geldi. Ülkeyi düşman işgalinden
kurtarmak amacını gizli tutarak, Ordu Müfettişliği görevi ile
İstanbul’dan ayrıldı.
Karadeniz yoluyla
19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkan Mustafa Kemal, 22 Haziran 1919’da Amasya
Genelgesi’ni yayımladı. Türk milletine, “Vatanın bütünlüğünün ve
milletin bağımsızlığının tehlikede olduğunu, azim ve kararlılıkla
vatanın kurtarılması için Sivas’ta bir kongre toplanacağını” bildirdi.
Ayrıca Osmanlı Hükûmeti’nin verdiği görevden ve askerlikten istifa
ederek 23 Temmuz 1919’da Erzurum’da, 4 Eylül 1919’da Sivas’ta toplanan
kongrelerin başkanlığını yaptı.
Bu
kongrelerde, “Düşman işgaline karşı milletin vatanı savunacağı, bu
amaçla geçici bir hükûmetin kurulacağı ve bir millî meclisin
toplanacağı, manda ve himayenin kabul edilmeyeceği” kararları alındı ve
açıklandı. Türkiye Büyük Millet Meclisi, onun çabalarıyla 23 Nisan
1920’de Ankara’da tarihî görevine başladı; Mustafa Kemal, Meclis ve
Hükümet Başkanı seçildi. Osmanlı Hükümeti ile İtilaf Devletleri arasında
imzalanan Sevr Antlaşması’nı Türk milletinin kabul etmediğini dünyaya
duyurdu.
İtilaf Devletleri’nin yardımıyla
İzmir’i işgal eden Yunan Kuvvetlerinin ilerlemesi 1921’de Birinci ve
İkinci İnönü savaşlarıyla durduruldu. 23 Ağustos 1921’de yeniden
saldıran Yunan Ordusu bozguna uğratılarak Başkomutan Mustafa Kemal
Paşa’nın yönettiği Türk Ordusu Sakarya Meydan Savaşı’nı zaferle
sonuçlandırdı. 22 gün geceli gündüzlü süren bu savaşta Yunan Ordusu ağır
kayıplara uğratıldı. Bu zafer nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi
tarafından Mustafa Kemal’e ‘Mareşal’ rütbesi ve 'Gazi' unvanı verildi.
Türk Ordusu, vatanı düşman işgalinden kurtarmak için 26 Ağustos 1922’de
karşı saldırıya başladı. Mustafa Kemal Paşa’nın yönettiği Başkomutan
Meydan Savaşı’nda (30 Ağustos 1922) Türk Ordusu Yunan Ordusu’nun büyük
kısmını yok etti. Bozguna uğrayarak kaçan düşman kuvvetlerini izleyen
Türk Ordusu 9 Eylül 1922’de İzmir’e girdi. 11 Ekim 1922’de Mudanya
Ateşkes Antlaşması imzalandı ve İtilaf Devletleri işgal ettikleri Türk
topraklarından çekildiler.
Kurtuluş
Savaşı’nın ardından TBMM tarafından 29 Ekim 1923 günü Cumhuriyet ilan
edilirken, Mustafa Kemal de Cumhurbaşkanı seçildi. 1938’deki ölümüne dek
arka arkaya 4 kez cumhurbaşkanı seçilen ******, bu görevi en uzun süre
yürüten cumhurbaşkanı oldu.
Mustafa
Kemal’e, 24.11.1934 günlü, 2587 sayılı kanunla ****** soyadı verildi ve
bu soyadının başkaları tarafından kullanılması yasaklandı.
Mustafa
Kemal ******, 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı’nın etkilerini hafifletmek
ve ülkenin kalkınmasını hızlandırmak amacı ile 1933’te Beş Yıllık Sanayi
Planı’nı başlattı. Aynı dönemde dış politikada da önemli adımlar
atıldı; Milletler Cemiyeti’ne girilmesi (1932), Balkan Antantı’nın
imzalanması (1934), Montrö Boğazlar Sözleşmesi (1936) ve Sadabat Paktı
(1937) gibi girişimler Türkiye’nin bölgesinde ve dünyada etkili bir
aktör olarak öne çıkmasına katkıda bulundu. ******, Hatay’ın anavatana
katılması için yoğun bir diplomatik çaba sarf etti ve onun bu amacı,
vefatının ardından 1939 yılında gerçekleşti.
******,
yalnızca Türk milletinin Kurtuluş Savaşı’nı başarı ile yöneten bir
komutan değil, aynı zamanda gerçekleştirdiği devrimler ile de dâhi bir
devlet adamı idi. 57 yıl süren yaşamının büyük kısmında, milletinin ve
vatanının bağımsızlığı ve mutluluğu için yılmadan çalıştı ve girdiği her
mücadeleden zaferle çıktı.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu, cesur ve unutulmaz önderi Mustafa Kemal ******, 10 Kasım 1938’de aramızdan ayrıldı.
Görev Süresi: 29 Ekim 1923 - 10 Kasım 1938
1881
yılında, Osmanlı İmparatorluğu’nun bir ili olan Selanik’te doğdu.
Babası Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde Hanım’dır. Babasını küçük yaşta
kaybettikten sonra ilkokulu Selanik’te Şemsi Efendi Mektebi’nde okudu.
Öğrenimini Selanik Askerî Rüştiyesi ve Manastır Askeri İdadisi’nde
sürdürdü. 1899’da girdiği İstanbul Harbiye Mektebi’ni 1902 yılında
piyade teğmeni rütbesiyle, Harp Akademisi’ni de 1905’te kurmay yüzbaşı
olarak bitirdi.
Mustafa Kemal
1905 yılında Şam’da 5. Ordu’da, 1907’de Makedonya’daki 3. Ordu’da
görevlendirildi. Manastır ve Selanik’te görevli iken 1909’da
İstanbul’daki (31 Mart Vak’ası) ayaklanmayı bastıran Hareket Ordusu’nda
görev yaptı. Arnavutluk isyanını bastırma harekâtına katıldı. 1911’de
İtalya’nın Trablusgarp’a asker çıkarması üzerine Tobruk’a gönderildi.
Tobruk ve Derne’de Türk Kuvvetlerini başarı ile yönettikten sonra
binbaşı rütbesiyle 1912–1913 yıllarında Balkan Savaşı’na katıldı;
Edirne’yi Bulgaristan’dan geri alan kolorduda görev yaptı. 1913–1915
yıllarında Sofya’da ataşe olarak bulundu. Birinci Dünya Savaşı’nda,
1915’te, 19. Tümen Komutanı olarak Çanakkale Savaşı’na katıldı.
Gelibolu’da düşman saldırılarını başarı ile durdurdu; “Anafartalar
Kahramanı” olarak ün kazandı.
1916’da
Doğu Cephesi’ne Kolordu Komutanı olarak atandı ve generalliğe
yükseltildi. Rus saldırılarını durduran Mustafa Kemal, Bingöl ve Muş’u
düşmandan geri aldı. 1917’de Filistin ve Suriye’de görevli 7. Ordu
Komutanlığı’na atandı. Aynı yıl Veliaht Vahdettin ile Almanya’ya gitti.
Alman
Genel Karargâhı ve Alman savaş cephelerinde incelemeler yaptı. 1918’de
yeniden görevlendirildiği Suriye cephesinde 7. Ordu Komutanı iken,
Birinci Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle imzalanan Mondros Ateşkes
Antlaşması’ndan sonra İstanbul’a geldi. Ülkeyi düşman işgalinden
kurtarmak amacını gizli tutarak, Ordu Müfettişliği görevi ile
İstanbul’dan ayrıldı.
Karadeniz yoluyla
19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkan Mustafa Kemal, 22 Haziran 1919’da Amasya
Genelgesi’ni yayımladı. Türk milletine, “Vatanın bütünlüğünün ve
milletin bağımsızlığının tehlikede olduğunu, azim ve kararlılıkla
vatanın kurtarılması için Sivas’ta bir kongre toplanacağını” bildirdi.
Ayrıca Osmanlı Hükûmeti’nin verdiği görevden ve askerlikten istifa
ederek 23 Temmuz 1919’da Erzurum’da, 4 Eylül 1919’da Sivas’ta toplanan
kongrelerin başkanlığını yaptı.
Bu
kongrelerde, “Düşman işgaline karşı milletin vatanı savunacağı, bu
amaçla geçici bir hükûmetin kurulacağı ve bir millî meclisin
toplanacağı, manda ve himayenin kabul edilmeyeceği” kararları alındı ve
açıklandı. Türkiye Büyük Millet Meclisi, onun çabalarıyla 23 Nisan
1920’de Ankara’da tarihî görevine başladı; Mustafa Kemal, Meclis ve
Hükümet Başkanı seçildi. Osmanlı Hükümeti ile İtilaf Devletleri arasında
imzalanan Sevr Antlaşması’nı Türk milletinin kabul etmediğini dünyaya
duyurdu.
İtilaf Devletleri’nin yardımıyla
İzmir’i işgal eden Yunan Kuvvetlerinin ilerlemesi 1921’de Birinci ve
İkinci İnönü savaşlarıyla durduruldu. 23 Ağustos 1921’de yeniden
saldıran Yunan Ordusu bozguna uğratılarak Başkomutan Mustafa Kemal
Paşa’nın yönettiği Türk Ordusu Sakarya Meydan Savaşı’nı zaferle
sonuçlandırdı. 22 gün geceli gündüzlü süren bu savaşta Yunan Ordusu ağır
kayıplara uğratıldı. Bu zafer nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi
tarafından Mustafa Kemal’e ‘Mareşal’ rütbesi ve 'Gazi' unvanı verildi.
Türk Ordusu, vatanı düşman işgalinden kurtarmak için 26 Ağustos 1922’de
karşı saldırıya başladı. Mustafa Kemal Paşa’nın yönettiği Başkomutan
Meydan Savaşı’nda (30 Ağustos 1922) Türk Ordusu Yunan Ordusu’nun büyük
kısmını yok etti. Bozguna uğrayarak kaçan düşman kuvvetlerini izleyen
Türk Ordusu 9 Eylül 1922’de İzmir’e girdi. 11 Ekim 1922’de Mudanya
Ateşkes Antlaşması imzalandı ve İtilaf Devletleri işgal ettikleri Türk
topraklarından çekildiler.
Kurtuluş
Savaşı’nın ardından TBMM tarafından 29 Ekim 1923 günü Cumhuriyet ilan
edilirken, Mustafa Kemal de Cumhurbaşkanı seçildi. 1938’deki ölümüne dek
arka arkaya 4 kez cumhurbaşkanı seçilen ******, bu görevi en uzun süre
yürüten cumhurbaşkanı oldu.
Mustafa
Kemal’e, 24.11.1934 günlü, 2587 sayılı kanunla ****** soyadı verildi ve
bu soyadının başkaları tarafından kullanılması yasaklandı.
Mustafa
Kemal ******, 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı’nın etkilerini hafifletmek
ve ülkenin kalkınmasını hızlandırmak amacı ile 1933’te Beş Yıllık Sanayi
Planı’nı başlattı. Aynı dönemde dış politikada da önemli adımlar
atıldı; Milletler Cemiyeti’ne girilmesi (1932), Balkan Antantı’nın
imzalanması (1934), Montrö Boğazlar Sözleşmesi (1936) ve Sadabat Paktı
(1937) gibi girişimler Türkiye’nin bölgesinde ve dünyada etkili bir
aktör olarak öne çıkmasına katkıda bulundu. ******, Hatay’ın anavatana
katılması için yoğun bir diplomatik çaba sarf etti ve onun bu amacı,
vefatının ardından 1939 yılında gerçekleşti.
******,
yalnızca Türk milletinin Kurtuluş Savaşı’nı başarı ile yöneten bir
komutan değil, aynı zamanda gerçekleştirdiği devrimler ile de dâhi bir
devlet adamı idi. 57 yıl süren yaşamının büyük kısmında, milletinin ve
vatanının bağımsızlığı ve mutluluğu için yılmadan çalıştı ve girdiği her
mücadeleden zaferle çıktı.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu, cesur ve unutulmaz önderi Mustafa Kemal ******, 10 Kasım 1938’de aramızdan ayrıldı.
